Herma Wichman, stip-op-de-horizon-coach en -procesbegeleider

Op mijn LinkedIn-account vind je nog meer inspiratie en ook actuele artikelen: Herma Wichman, LinkedIn

In Het geheim van mijn vader van auteur Hans Peter Roel duik je in het leven van een harde zakenman, Roderick de Brauw van Assem, die werkt bij een bedrijf dat fusies en overnames begeleidt. Roderick verdient geld als water. Het resultaat daarvan is zichtbaar in een grote villa in Het Gooi, een gigantische tuin en een rode Porsche, waar Roderick verzot op is. Hij is trots op alles wat hij heeft verworven met hard werken, ook al gaat dat ten koste van zijn gezondheid en de relatie met zijn vrouw Aline.

Wel begint Roderick zich in de loop van de tijd steeds meer af te vragen of hij erachter kan staan dat de fusies en overnames waar hij zoveel geld mee verdient vaak leiden tot het uitmergelen van de betreffende bedrijven. Er vallen meestal ook veel ontslagen. Maar het grote geld blijft lonken voor Roderick, dus de balans slaat steeds weer door naar het werk waar hij zoveel geld verdient.

De CEO van het kantoor waar hij werkt, laat niet na de druk op de partners gigantisch hoog te houden en nog verder op te voeren als een fusie dreigt te mislukken. Roderick is steeds minder bestand tegen alle druk die bij zijn werk hoort. Op een dag is hij op weg naar kantoor. Het wordt zwart voor zijn ogen. Hij zet de auto langs de kant. Het enige wat hij nog kan doen is huilen en overgeven, dagenlang. Het is het begin van een boeiende transitie, waarbij hij terechtkomt bij de Orde Terra Nova, die zich hard maakt voor het redden van het ecosysteem op aarde. Roderick wordt blootgesteld aan vele beproevingen, waarbij hij de essentie van het leven op aarde en de bedoeling van zijn eigen leven ontdekt, om uiteindelijk de grootmeester te worden van de Orde Terra Nova en zich in te zetten voor een betere wereld.

Auteur Hans Peter Roel heeft deze transitie prachtig beschreven. Het kan je helpen om je eigen keuzes te maken in het kader van de balans werk-privé en welvaart versus welzijn en zingeving. 

Kijk het nieuwe jaar recht in de ogen en ....  geef een knipoog (Loesje)

Het is het einde van het jaar, kerstvakantie. Een periode die ons uitdaagt om na te denken over het afgelopen jaar. Waar ben ik tevreden over? Wat ging er goed? Wat heb ik geleerd? Wat ging er mis en kan ik een volgende keer anders aanpakken? Mooie reflecties.

Dan komt het vooruitkijken. Wat wil ik volgend jaar eigenlijk gaan doen? Waar ga ik mijn energie in steken? Waar droom ik van? De kunst is om te ontdekken waar je voor wilt gaan. Een eenvoudige manier is deze: stel je eens voor hoe je ideale dag er over drie jaar uitziet. Neem er de tijd voor. Je kunt er op de achtergrond over mijmeren. Je kunt doelbewust gaan dromen. Of een combinatie van die twee. Geleidelijk krijg je er steeds meer beeld, geluid en gevoel bij. Je droom wordt helderder.

En dan is het zover: tijd om je droom de wereld in te knallen. Het is geen toeval dat we over een paar  paar dagen Oud & Nieuw vieren. Vroeger joegen we de boze geesten weg met al dat vuurwerk. Nu kunnen we onze dromen de wereld in knallen. Veel leuker dan goede voornemens die je in de loop van januari alweer terloops achter je laat liggen.

Je droom staat nu als een huis. De tijd van piekeren is voorbij. Het is tijd om stappen te gaan zetten. Maak een mooie visualisatie van je droom, bijvoorbeeld in de vorm van een sinaasappelboom. Iedere sinaasappel staat voor een onderdeel van je droom. In 2015 pluk je steeds een sinaasappel van de boom die rijp is: onderdelen van je droom die je hebt gerealiseerd. Zo werk je stap voor stap toe naar je ideale dag.

Ik wens je veel plezier met de groei en bloei van je sinaasappelboom. Geef 'm veel aandacht, water en voedingsstoffen. Goede jaarwisseling en een gezond en inspirerend 2015!

Everybody is a genius. But if you judge a fish by it's ability to climb a tree, it will live it's whole life believing it's stupid (Albert Einstein)

Iedereen heeft talenten. Het is vaak wel een hele kunst om ze te ontdekken. Je zelfbeeld wil nogal eens in de weg staan om dat talent te erkennen en je te realiseren dat je echt goed bent in iets. Als je die twijfel eens een moment kunt parkeren, geef je jezelf de ruimte om op onderzoek uit te gaan. Een praktisch handvat hiervoor vind je hieronder.

Maak een lijstje voor jezelf in welke dingen je goed bent. Kijk voordat je daaraan begint nog eens goed naar de titel van deze blog. Zet eerst alle negatieve ingevingen over wat je allemaal niet kunt aan de kant. Schrijf vervolgens alles op wat je te binnen schiet over waar je goed in bent. Dat kan te maken hebben met je werk, je hobbies, vrijwilligerswerk, of contacten die je hebt met mensen in je omgeving. Stel jezelf vooral ook vragen als:

- waar word ik blij van?
- wat geeft mij voldoening?
- waar krijg ik positieve reacties op?
- waar ben ik trots op?

Vraag ook eens aan mensen in je directe omgeving welke talenten ze jou toeschrijven. Je zult verbaasd staan.

Wees alert als je merkt dat je tegen jezelf zegt: "Ja maar, dat kan toch iedereen?" In dat geval weet ik zeker dat het om een talent gaat. Mensen die iets heel vanzelfsprekend vinden, zijn zich er meestal niet van bewust dat er maar werinig andere mensen zijn die daar ook goed in zijn. Schrijf het dus vooral op!

Doe gerust een week over het maken van je lijst. Iedere keer dat je iets te binnen schiet, schrijf je het op.

Als je je lijst klaar hebt, ga je eens kijken wat je kunt betekenen voor je omgeving met al die dingen waar je goed in blijkt te zijn. Praat ook daarover met mensen in je omgeving. Vraag eens wat er bij hen opkomt bij wat je allemaal zou kunnen doen met jouw talenten. Maak daar ook weer een lijst van en vul die steeds aan met je eigen ideeën. Je kunt hier net zo lang mee doorgaan tot je iets hebt gevonden waarvan je innerlijke vuur gaat branden. Iets waar je het letterlijk en figuurlijk warm van krijgt. Dat is jouw talent waarmee je, als een vis in het water, iets kunt betekenen in de wereld. Denk dan ook nog eens aan deze uitspraak van Loesje: Wie ben ik om aan mezelf te twijfelen? Succes en vooral plezier met je ontdekkingstocht.

Onze maatschappij vraagt veel van de creativiteit en intelligentie van mensen. We doen een groot beroep op de aarde. We gebruiken veel grondstoffen. Alle bewoners, inmiddels 7,5 miljard mensen, hebben allemaal voedsel, drinkwater en een dak boven hun hoofd nodig.En er komen steeds meer mensen met ieder hun eigen wensen.  De vraag is hoe onze aarde dat gaat bolwerken en hoe wij slim met de bronnen die er zijn om kunnen gaan. Minstens zo belangrijk is dat volgende generaties ook een goed leven kunnen hebben op aarde en dat we de natuurlijke balans gaan herstellen en respecteren.

Ken Robinson heeft hier een interessante visie op. Zijn belangrijkste kritiek op het huidige onderwijs is dat we de nadruk leggen op standaardisatie en meetbaarheid. De toekomst vraagt juist om het laten ontdekken van talenten en passie. Het is belangrijk dat kinderen en jongeren in het onderwijs worden geholpen om hun creativiteit en intelligentie in te zetten voor oplossingen die nodig zijn om onze toekomst veilig te stellen. 

In deze inspirerende video laat Ken Robinson ons zien welke intelligentie en creativiteit we nodig hebben om een brug te bouwen naar de toekomst en wat dat van het onderwijs vraagt.

Napoleon Hill, een veelgeprezen schrijver, heeft een serie principes ontdekt die tot succes leiden. Het 1^e principe dat Napoleon Hill omschreef, is: bepaal een eenduidig doel voor je leven. Dat kun je doen door jezelf de vraag te stellen: wat wil ik bereiken? Wanneer ben ik aan het eind van mijn leven tevreden? Of zoals Brendon Burchard zegt: did you live, did you love, did you matter?

Het zijn moeilijke vragen waarvoor je (veel) tijd nodig hebt om ze te beantwoorden. Maar het is wel enorm de moeite waard om regelmatig stil te staan bij dit soort vragen. Hoe meer je erover ontdekt, hoe meer je de regie kunt gaan voeren over je eigen leven.

Een einddoel voor ogen hebben is een uitstekend startpunt voor alles wat je wilt bereiken. Napoleon Hill omschrijft het zo: een schip zonder roer is een stuurloos schip.  Het mist richting. Het kan zijn motorkracht niet doelgericht inzetten, want het dobbert doelloos rond. Plus: als je niet weet wat je wilt, word je al gauw ingezet voor het bereiken van doelen van anderen die wèl weten wat ze willen bereiken. Wat er voor jou achterblijft is een gevoel van: wat heb ik de afgelopen tijd eigenlijk bereikt en: "Is dit alles?" Het is niet voor niets dat veel dertigers en vijftigers met dit soort knagende vragen rondlopen.

Een doel voor ogen hebben, je stip op de horizon, werkt heel krachtig. Juist omdat het zo krachtig werkt is het zo belangrijk om heel zorgvuldig te zijn in het formuleren van wat je stip op de horizon is. Als je je realiseert dat alles in jou, bewust en onbewust, aan de slag gaat om je einddoel te realiseren, weet je dat het heel belangrijk is dat je toewerkt naar een doel dat je ook daadwerkelijk wilt bereiken. Ken je het verhaal van koning Midas uit de Griekse mythologie? Koning Midas was dol op goud. Hij mocht één wens doen, die de god Dionysos in vervulling zou laten gaan. Midas wenste dat alles wat hij zou aanraken zou veranderen in goud. Toen zijn wens eenmaal werkelijkheid was geworden, ontdekte hij dat hij niets te eten had. Alles wat hij aanraakte veranderde tenslotte in goud… De moraal van dit verhaal is: neem de tijd om je doel te ontdekken en te bepalen. Zorg voor een stip op de horizon waar je 100% achter staat. Stap er eens helemaal in om te zien en te voelen hoe het is als je het doel dat je in gedachten hebt, hebt gerealiseerd. Klopt het of ga je het bijstellen?

Als je stip op de horizon eenmaal helder is, helpt het om het op te schrijven en dagelijks te lezen. Zo krijgt het een plek in je gedachten en in je hele systeem. Geloof me, dat werkt heel krachtig. Je kunt ook iedere ochtend eens even stilstaan bij hoe je die dag weer een stap gaat zetten richting je doel (’s ochtends onder de douche is een uitstekend moment daarvoor). ’s Avonds kun je voordat je gaat slapen nagaan wat er goed is gegaan en wat je morgen eventueel anders gaat doen. Zo geef je jezelf de tijd en de ruimte om te leren en te ontdekken. Fouten maken mag en is zelfs heel nuttig!

Als je je stip op de horizon concreet wilt uitwerken in een stappenplan kun je een tijdslijn tekenen. Vul op die lijn een aantal stappen in die helpen om je doel te bereiken. Dat kunnen kleine stappen zijn of grotere stappen. Je kunt steeds meer stappen invullen. Zo krijg je een helder stappenplan in een duidelijk overzicht. Dat helpt om prioriteiten te stellen. Zorg vooral dat je voldoende stappen in je tijdsplan hebt staan die je kunt overzien. Liever 10 kleine stappen, en daar de voldoening van, dan één grote stap die onhaalbaar blijkt te zijn. Bij te grote stappen raak je gefrustreerd en loop je het risico dat je afhaakt.

Doordat je een stip op de horizon hebt, ga je in je waarneming filteren op kansen en mogelijkheden om je doel te bereiken. Maak volop gebruik van de kansen die je ziet of aanvoelt. Zo kom je steeds dichter bij je doel. Het is een heel proces, met ups en downs. Die horen erbij. Als kind hebben we ook met vallen en opstaan leren lopen. Wat een boeiend proces!

Afgelopen week kwam voor mij op drie verschillende groepsbijeenkomsten de Blue Ocean strategy voorbij. Blue Ocean is een bedrijfsstrategie die is beschreven door Chan Kim en Mauborgne in hun gelijknamige boek. De kern van die strategie bestaat eruit dat je een heel nieuwe markt creëert waar geen concurrenten zijn. De concurrentiemarkt noemen zij de Rode oceaan, omdat iedereen er op jacht is naar dezelfde vissen. Dat leidt meestal tot concurrentie op prijs: een nogal bloedige strijd (vandaar de Rode oceaan) en veel verliezers.

Hèt voorbeeld van de Blue ocean is Cirque du Soleil. Zij hebben de dieren uit het circus gehaald en er een spectaculaire show met theater en muziek van gemaakt. Iedere keer anders en iedere keer megaloos verrassend. Ze hebben enorm veel succes. En wat mij altijd intrigeert is dat niemand het nadoet. 

Ik was afgelopen week bij een ondernemersvereniging, De Gans, waar de Blue Ocean uitgebreid werd besproken. De dag erna begeleidde ik een MT-bijeenkomst en daar werd de Blue Ocean spontaan genoemd. Het gaf veel inspiratie voor de mogelijkheden die opeens in beeld kwamen en ook binnen bereik. 

Weer een dag later hadden mijn collega Lia Hol en ik een bijeenkomst georganiseerd rond kaasmakerij Remeker in Lunteren. In Nederland zijn 17.000 melkveehouderijen. Boerderij Remeker is de enige (!) die kaas maakt van antibioticavrije melk. Voel je 'm aankomen? En om het nog veel unieker te maken, hebben ze er een volledig duurzaam bedrijf van gemaakt. De koeien eten alleen nog maar natuurlijk. Ze eten niet alleen gras, maar ook kruiden en noten. Doordat de koeien antibioticavrij zijn is de grond veel rijker. Gras is niet alleen gras maar ook klaver. Kun je je voorstellen hoe lekker die kaas is? Die staat dan ook bekend als delicatesse. En er kunnen vijf gezinnen leven van 80 koeien. Puur door terug te gaan naar de basis. Voortdurend op zoek naar balans en door oude kennis in ere te herstellen. Een bloeiend bedrijf. Zonder kunstmest en antibiotica.

Dat is wel even wat anders dan wat je in de Rode oceaan ziet gebeuren. Daar overheerst het crisisdenken. Reorganisatie op reorganisatie, tot er niets meer te snijden en te reorganiseren valt en faillissement aanvragen nog de enige optie is. Een neerwaartse spiraal waarbij mensen elkaar de put in hebben gepraat vanuit een machteloos gevoel: het concurrentiedenken.

Remeker is volledig transparant en toch doet niemand na wat zij doen. Ze helpen wel andere bedrijven op weg om vanuit dezelfde filosofie te werken als zij, omdat ze gepassioneerd zijn.

De Blue Ocean is een mooie uitdaging om de transitie, die nu op alle vlakken van onze maatschappij gaande is, te vertalen naar je eigen professionele werksituatie. Ook als je in loondienst bent. Het is een waardevol instrument om crisisdenken om te zetten in de vraag: wat kan ik toevoegen aan deze wereld? Kennedy verwoordde het in de 60-er jaren al zo mooi: vraag niet wat Amerika voor jou kan betekenen, maar stel jezelf de vraag: Wat kan ik voor Amerika betekenen? Nu kun je jezelf de vraag stellen: Wat kan ik voor de wereld om mij heen betekenen? Daag jezelf uit om creatief te zijn en laat je verrassen. Het mooie is dat veel mensen je zullen willen helpen. Daarmee krijg je blije mensen om je heen. Een groot contrast met doemdenkers vanuit het crisisdenken om je heen.

Als je meer wilt weten over Remeker kijk dan eens op de site www.dansenmetgehoorndedames.nl. Onno Gerritse heeft een indrukwekkende en ontroerende documentaire gemaakt over de weg die Jan Dirk en Irene van de Voort hebben afgelegd. Misschien het begin van jouw nieuwe pad? Ik wens je veel inspiratie!

Ik las vandaag dat er vijf gebieden in de wereld zijn waar mensen gelukkiger, langer en gezonder leven: Sardinië, de Okinawa-eilanden in Japan, Loma Linda in Californië, het Nicoya schiereiland in Costa Rica en het Griekse eiland Ikaria. Het zijn de Blue Zones. Het geheim van de bewoners is: gezond voedsel (groenten, fruit en peulvruchten), een hechte gemeenschap (een gevoel van verbinding zorgt voor geluk) en voortdurend lichaamsbeweging. Pensioen bestaat niet in de Blue Zones. Mensen werken door zolang zij kunnen.

Worden we eigenlijk wel gelukkig van de indeling leren - werken - uitrusten (pensioen) die we zo gewend zijn? We putten onszelf helemaal uit in de tijd dat we werken. Daarna hebben we jaren nodig om bij te komen. Zouden we onze energie ook over ons hele leven kunnen verdelen en daar gelukkiger van worden?  Leren doen we tegenwoordig al ons hele leven. Misschien is de volgende stap: meer tijd voor onszelf, reflectie en leren om vaker niets doen. Het laatste is zo langzamerhand een taboe in onze tijd. We zijn altijd druk-druk-druk. Maar stel je nu eens voor dat we dat weer zouden leren, rust nemen, fysiek actief zijn en onze energie verdelen? Dan creëren we onze eigen Blue Zone.

Door de huidige systeemcrisis worden we er eigenlijk al toe gedwongen. We staan op onze grondvesten te schudden. Dat vinden we moeilijk, maar het helpt ons wel om te ontdekken wat we nu werkelijk belangrijk vinden. En dat is nodig om (weer) in balans te komen. Klaas van Egmond, hoogleraar Geowetenschappen, heeft er de volgende theorie over: het kruis van de Kelten geeft een balans weer tussen ik en wij en tussen het aardse/materiële en het geestelijke/spirituele. Dat evenwicht zijn we kwijtgeraakt doordat we een individualistische samenleving zijn geworden en ons zo gericht hebben op materiële zaken. Steeds meer welvaart leidt dus niet tot meer welzijn. Veel belangrijker is een zinvolle invulling van het leven. En dat gaat je hele leven door. Pensioen of niet.

I have a dream

Je hoort het Martin Luther King zo zeggen: I have a dream. Het is een prachtig voorbeeld van hoe krachtig dromen kunnen zijn. 50 jaar geleden sprak Martin Luther King jr. deze woorden uit en ze zijn nog steeds vol betekenis.

Op 27 augustus 1963 wist Martin Luther King jr nog niet exact wat hij de volgende dag zou gaan zeggen tijdens zijn speech in Washington. Hij heeft een deel geïmproviseerd.
De Mars op Washington op 28 augustus 1963 was georganiseerd door de burgerrechtenbeweging die hun eis van rassengelijkheid en werk kracht wilde bijzetten. Martin Luther King jr. was de laatste die de menigte van ruim 200.000 mensen toesprak. Door zijn krachtige speech, zorgvuldig gekozen woorden en de intonatie van "I have a dream" is het een onvergetelijke speech  geworden. King jr. vertelde vol passie waar hij in geloofde: hij geloofde erin samen, blank en zwart, op weg te zijn naar vrijheid.

Waarom onthouden we zijn woorden? Volgens Jaap de Jong, hoogleraar retoriek, doordat het een puur idealistische toespraak was, met een droom als visie. Een droom waar iedereen achter kan staan: gelijkheid tussen mensen is een mooie gedachte. En mensen vinden het pijnlijk dat  die gelijkheid er nog niet is. King jr was er een ster in om mensen mee te nemen in zijn droom. Hij zei niet: om die droom te verwezenlijken heb ik de volgende zeven punten. Hij zei ook niet: ik heb een plan. Hij was een retoricus in optima forma.

In 1964, een jaar na de speech, kreeg Martin Luther King jr. de Nobelprijs voor de Vrede. In 1966 werd de Voting Rights Bill aangenomen die discriminatie bij stemmen verbood. 

                                                                           Klik op de foto om de speech van Martin Luther King jr. te beluisteren

We beginnen de draad weer op te pakken na de vakantie. Wat we vaak tegen onszelf en tegen elkaar zeggen na de vakantie is: laten we proberen zo ontspannen te blijven als we in de vakantie waren. Kennelijk kunnen we in de vakantie veel dingen loslaten. Loesje drukt het mooi uit met: in de vakantie spelen we massaal verstoppertje. Dat is zo en we vinden het prima. Sociaal geaccepteerd massaal loslaten, zou je het kunnen noemen. Waarom komen we dan na de vakantie zo snel weer in een kramp en houden we van alles vast? Daar zijn boeken over vol geschreven, dus daar ga ik me niet aan wagen. Wat ik wel interessant vind, is de vraag hóe je dingen kunt loslaten. Daar heb ik laatst een paar mooie handreikingen voor gekregen die ik graag doorgeef.

De eerste manier is: stel je voor dat je datgene wat je wilt loslaten op een papiertje schrijft. Dat papiertje rol je op en stop je in een ballon. Je blaast de ballon op. Als je de ballon in je hand hebt, ga je voor jezelf na of je hem wilt laten gaan. Zo niet, dan is de stap kennelijk nog te groot. Bedenk een tussenstap en probeer het nog eens.

De tweede manier is: je stelt je voor dat je een vogel op je hand hebt. Je houdt de vogel subtiel vast met zijn pootjes tussen je vingers. Het papiertje waarop staat wat je wilt loslaten heeft de vogel in zijn snavel. Als je de pootjes van de vogel loslaat vliegt hij weg, met jouw papiertje..... Besteed aandacht aan het wegvliegen. Zie het, voel het en hoor het :-) 

Ik heb het al een paar keer uitgeprobeerd met mensen die ik begeleid en .... het werkt. Doe er je voordeel mee. Ik wens je veel ontspanning :-)

Herma Wichman

P.S. Nog een uitspraak van de o zo slimme Loesje: als je loslaat heb je twee handen vrij.

Er was eens een jongen die in de laatste klas van de middelbare school zat. Tijdens de Nederlandse les gaf zijn lerares de klas de opdracht om een opstel te schrijven. Onderwerp van het opstel was: wat is je droom? De jongen raakte tijdens het schrijven helemaal in zijn element. Hij schreef dat hij naar Amerika wilde emigreren om daar een ranch te beginnen. Hij droomde van een groot terrein, wel 500 ha. Hij zag helemaal voor zich hoe hij alles zou inrichten, wat voor dieren er liepen en hoe hij in zijn inkomen zou voorzien. Trots leverde hij zijn opstel in bij de docente. De volgende dag kreeg iedereen het opstel terug. De lerares had ze allemaal gelezen. Bij hem stond ze stil om te vertellen dat ze hem een onvoldoende had gegeven. Ze vroeg hem na de les te blijven zodat ze het met kon bespreken. Ze stak na de les meteen van wal. Ze vroeg zich af hoe hij kon denken dat hij met zijn afkomst een ranch kon beginnen. Als ze een opdracht gaf om een opstel te schrijven over je droom, was het vanzelfsprekend de bedoeling om te schrijven over een realistische droom. De lerares gaf hem de opdracht om diezelfde avond een nieuw opstel te schrijven en nu over een haalbare droom.
De jongen was helemaal van slag. Hij ging naar huis. ’s Avonds vertelde hij zijn vader wat er gebeurd was en vroeg hem wat hij nu moest doen. Zijn vader zei: “Denk er rustig over na. Er komt vanzelf een oplossing naar boven die voor jou het beste is.” Nou, dacht de jongen, wat heb ik daar nou aan?! Hij nam de raad toch aan. Hij nam de tijd voor zichzelf en ging sudderen en broeden…..
De volgende dag vroeg de docente naar zijn nieuwe opstel. Tot haar verbazing zei de jongen dat hij geen nieuw opstel had geschreven. Ze vroeg hem waarom niet. Hij zei: weet u, laten we het houden zoals het is. Dan bent u gelukkig met het geven van die onvoldoende en ik ben gelukkig met mijn droom.